CUKRZYCA TYPU 2 JAKO CHOROBA CYWILIZACYJNA

 

Cukrzyca należy do chorób przewlekłych i pojawia się wtedy, kiedy trzustka zmniejsza produkcję i przestaje wytwarzać insulinę lub kiedy insulina produkowana jest w odpowiedniej ilości, ale organizm nie potrafi jej w efektywny sposób wykorzystać.  Cukrzyca typu drugiego występuje u 95% pacjentów ze zdiagnozowaną cukrzycą. Jedna na jedenaście osób na świecie zmaga się z cukrzycą. Ponad 25% dorosłych powyżej 65 roku życia ma cukrzycę. Liczba zachorowań na cukrzycę w ostatnich 50 latach wzrosła według szacunków nawet 10-krotnie. Statystyki te stale rosną. Sama choroba często lekceważona jest przez pacjentów, ponieważ podwyższony poziom glukozy we krwi nie jest bolesny, przez co w stanie przedcukrzycowym, czyli w początkowej fazie, nie wpływa  znacząco na życie chorującego.

Cukrzyca to nie tylko podwyższona glikemia. Nieodpowiednio leczona prowadzi do retinopatii, która charakteryzuje się uszkodzeniem narządu wzroku, do nefropatii czyli zaburzenia funkcjonowania nerek, do chorób sercowo-naczyniowych, do neuropatii i udarów. Nie warto więc lekceważyć cukrzycy i wspierać się jedynie zaproponowaną przez lekarza farmakoterapią ponieważ, aby obniżyć ryzyko wystąpienia powikłań, należy jednocześnie zastosować odpowiednią dietę i wdrożyć aktywność fizyczną.

• Typowymi objawami cukrzycy są
• Wzmożone pragnienie
• Przewlekłe zmęczenie
• Utrudnione gojenie się ran
• Infekcje pochwy
• Napady wilczego głodu
• Wzmożony apetyt
• Niewyraźne widzenie
•  Obniżenie libido
• Drętwienie rąk i nóg
• Zwiększenie częstotliwości oddawania moczu
• Problemy z normalizacją masy ciała

Istnieje kilka różnych typów cukrzycy, które mogą mieć różne przyczyny. Lekarze powinni zadbać o to, aby postawić odpowiednią, precyzyjną diagnozę i aby poinformować pacjenta o rodzaju cukrzycy, na którą choruje ponieważ w zależności od tego będzie się różniło jej leczenie. Cukrzyca typu 2 najczęściej charakteryzuje się tym, że trzustka jest w stanie wyprodukować odpowiednią ilość insuliny, jednak organizm nie jest w stanie dobrze jej wykorzystać. W konsekwencji u pacjenta obserwuje się podwyższony poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemię, która nie została przetransportowana dzięki insulinie do innych części ciała.

Stan przedcukrzycowy najczęściej leczy się żywieniowo, czyli poprzez wprowadzenie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Cukrzycę w początkowym etapie reguluje się najczęściej farmakoterapią w połączeniu z odpowiednią dietą i aktywnością fizyczną. Zaawansowana postać cukrzycy wymaga stosowania insuliny.

Zapadalność na cukrzycę typu 2 stale rośnie i ma znamiona epidemii ogólnoświatowej. Występowanie cukrzycy typu 2 połączone jest nierozerwalnie z epidemią otyłości i praktykowaniem niezdrowego stylu życia tj.: spożywaniem przetworzonego jedzenia, unikaniem aktywności fizycznej, zaburzaniem rytmu dobowego i niedostatecznym wysypianiem się.

Kiedy już zdiagnozowano u pacjenta stan przedcukrzycowy oznacza to, że ma on już podwyższony poziom glukozy we krwi jednak nie jest on podwyższony na tyle, aby zdiagnozować cukrzycę. Pacjent ze stanem przedcukrzycowym powinien być świadomy tego, że dużo łatwiej taki stan odwrócić niż doprowadzić organizm do zdrowia po zdiagnozowaniu cukrzycy typu 2.

Cukrzyca typu 2 w niektórych przypadkach jest możliwa do wyleczenia.

Zdiagnozowano u mnie cukrzycę typu 2. Co mam zrobić?

Po pierwsze zawsze należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza, najlepiej diabetologa. To on na podstawie swojej wiedzy i doświadczenia dobrał leki i należy je stosować według dobranej rozpiski. Kolejnym, równie ważnym etapem jest normalizacja masy ciała, jeżeli zmagamy się z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Schudnięcie jest możliwe do zrealizowania prawie każdą możliwą dietą jednak przy zaburzeniach metabolizmu węglowodanów, szczególnie istotną kwestią jest dopasowanie odpowiedniej diety, która będzie miała za zadanie unormować poziomy glikemii we krwi. Taką dietą jest sposób żywienia biorący pod uwagę indeks glikemiczny produktów oraz całodzienny ładunek glikemiczny potraw.  Komponowanie posiłków w oparciu o produkty o niskim, ewentualnie średnim indeksie glikemicznym pomoże zmniejszyć wzrost oraz prędkość wzrostu glukozy we krwi. Dieta o obniżonym indeksie glikemicznym, pozwoli na zmniejszenie ryzyka powikłań cukrzycy i pomoże w wyeliminowaniu typowych objawów cukrzycy czyli wilczego głodu i przewlekłego zmęczenia, które wynikają najczęściej z hipoglikemii, która pojawia się w następstwie hiperglikemii. 

Żywienie w leczeniu cukrzycy typu 2 jest bardzo ważne, jednak połączenie odpowiedniej diety z regularną aktywnością fizyczną pozwoli na znormalizowanie masy ciała i zwiększenie wrażliwości tkanek na insulinę, dzięki czemu poziomy glukozy we krwi będą coraz bardziej zbliżały się do wartości prezentowanych w normach.

Arbuz ma wysoki indeks glikemiczny, jednak można pozwolić sobie na jego okazjonalne spożycie? Pomimo tego, że arbuz ma IG 72, a wysoki indeks glikemiczny określany jest powyżej 69, to żeby osiągnąć duży wyrzut glukozy we krwi należałoby zjeść naraz 1kg owocu. Jeżeli chcesz przestrzegać diety o obniżonym ładunku glikemicznym połącz 200g arbuza ze skyrem, a spowolnisz wchłanianie glukozy i tym samym zmniejszysz wzrost glikemii.

Wzmożone pragnienie to jeden z pierwszych objawów cukrzycy.  Organizm pragnie pozbyć się nadmiaru glukozy z krwi poprzez wydalenie jej wraz z moczem. Jak łatwo się domyślić kolejny objaw, czyli zapalenia cewki moczowej, mogą mieć właśnie związek z pojawieniem się glukozy w moczu, która może być pożywką dla bakterii.

 

Autorką artykułu jest 

Chatterjee S., Khunti K., Davies MJ, „Type 2 Diabetes”, The Lancet, 389 (10085),  2017

DeFronzo RA. I in., „ Type 2 diabetes mellitus”, Nature Reviews Disease Primers, (15019), 2015

Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Tom 4,  Diabetologia Kliniczna 2018,

Sieradzki J. „Cukrzyca”,  Tom 1-2. Via Medica, Warszawa, 2016.