INSULINOOPORNOŚĆ

 

Insulinooporność jest stanem, w którym wrażliwość tkanek na insulinę jest obniżona. Insulina to hormon wydzielany przez trzustkę i odpowiada między innymi za regulację poziomu glukozy we krwi. W związku z tym, występowanie insulinooporności może objawiać się zwiększonym stężeniem glukozy we krwi. Z kolei zwiększone stężenie glukozy we krwi często na początku zaburzeń jest regulowane poprzez nadmierną produkcję insuliny co nazywane jest hiperinsulinizmem. Hiperinsulinizm chroni organizm przed wystąpieniem cukrzycy typu 2 jednak jednocześnie wiąże się z wieloma niepożądanymi dla zdrowia skutkami: wzrost masy ciała, stłuszczenie wątroby, nadciśnienie, miażdżyca, zaburzenia gospodarki lipidowej, czy zaburzenia pracy jajników.

Do przyczyn insulinooporności zalicza się: nadmierną podaż kalorii, spożywanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym, procesy zapalne, inne zaburzenia hormonalne oraz uwarunkowania genetyczne. Jak widać przyczyny insulinooporności są wielorakie, zapewne wiele z nich nie do końca poznane, to za najczęstszą przyczynę uznaje się występowanie otyłości brzusznej. Otyłość brzuszna z kolei jest efektem nieprawidłowego stylu życia: nazbyt kaloryczna, źle skomponowana dieta, brak aktywności fizycznej, nieodpowiednia higiena snu oraz stresujące otoczenie.

Insulinooporność charakteryzują następujące objawy:

 

●      senność po posiłkach, zwłaszcza wysokowęglowodanowych,

●      wzrost masy ciała, nawet pomimo stosowania diety normokalorycznej,

●      problemy z redukcją masy ciała,

●      rogowacenie, ciemne skóry,

●      uczucie głodu po około 2 godzinach po posiłku,

●      przewlekłe zmęczenie, bóle głowy i pogorszenie nastroju,

●      trudności z zapamiętywaniem i utrzymaniem koncentracji,

●      napady głodu i zamiłowanie do smaku słodkiego.

 

Występowanie powyższych, często ignorowanych objawów może z czasem prowadzić do rozwinięcia cukrzycy typu 2, ponieważ nieleczona insulinooporność, w ogromnym stopniu, zwiększa jej ryzyko.

Większość przypadków insulinooporności – tych, które wynikają z niezdrowego stylu życia - jest możliwa do wyleczenia. Aby wyrównać stężenia glukozy i insuliny we krwi należy zastosować się do zaleceń lekarza, wprowadzić odpowiednie żywienie i regularną aktywność fizyczną, a przede wszystkim obniżyć masę ciała.

 

Dlaczego warto podjąć się leczenia insulinooporności?

 

Walka z insulinoopornoscią, nazywaną stanem przedcukrzycowm, jest procesem długotrwałym i rozciągniętym w czasie. Wymaga wykazania się dużą dozą cierpliwości i samozaparcia. Opiera się głównie na zmianie, często budowanych latami, złych nawyków na zdrowsze.

 

Lecząc insulinooporność chcemy nie tylko poprawić swoje samopoczucie, ale przede wszystkim zapobiec rozwinięciu się cukrzycy typu 2. Choroba ta niesie bowiem ze sobą wiele powikłań, takich jak: choroby wieńcowe, zawał serca, uszkodzenie nerek, choroby neurodegeneracyjne, osłabienie wzroku i ślepota, udar mózgu, stłuszczenie wątroby, niepłodność, znacznie obniżając jakość życia chorującego. Ponadto występowanie insulinooporności u kobiety, która planuje zajść w ciąże zwiększa ryzyko pojawienia się cukrzycy ciążowej, będącej zagrożeniem zarówno dla matki jak i dziecka.

Nie istnieje jedna idealna dieta dla insulinoopornych z powodu mnogości przyczyn tego zaburzenia, reakcji na spożyte pokarmy i inne manifestowane objawy. W związku z tym, czasem należy przetestować na sobie różne sposoby żywienia i dopasować je do własnych potrzeb i wyników badań. Co więcej zaleca się nie porównywanie do innych chorujących, doradzanie im lub krytykowanie wypracowanych, sprawdzonych schematów, a także wyrażanie opinii na temat przypisanych przez lekarza leków.

 

Dieta w insulinooporności, zaraz obok umiarkowanej, regularnej aktywności fizycznej, poprawnej higienie snu i przestrzeganiu zaleceń lekarskich, jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na powodzenie leczenia. Pomimo wielu sposobów żywienia korzystnych dla różnych insulinoopornych, wyróżniono jedną dietę, która polecana jest na szeroką skalę. Wspomniana dieta, nazywana czasem LOW IG lub niski indeks, zakłada stosowanie produktów o obniżonym indeksie glikemicznym.

 

ZASADY DIETY O OBNIŻONYM INDEKSIE GLIKEMICZNYM

 

Stosowanie diety o obniżonym indeksie glikemicznym ma za zadanie zapobiec wahaniom glikemii i nadmiernym wyrzutom insuliny. Istnieje wiele zasad diety dla insulinoopornych, jednak kierowanie się w szczególności ładunkiem glikemicznym posiłków, powinno znacznie wspomóc leczenie schorzenia i poprawić zarówno samopoczucie, masę ciała jak i wyniki badań.

 

Ładunek glikemiczny jest dobrym sposobem na poddanie ocenie ilości węglowodanów w posiłku, produkcie lub całodziennej diecie. ŁG oblicza się  poprzez  pomnożenie zawartość węglowodanów w produkcie przez indeks glikemiczny tego produktu i podzielenie wyniku przez 100. Dzięki temu, może okazać się, że dodatek bardzo małej ilości produktu o wysokim IG do całego posiłku nie zaburzy poprawności ŁG i będzie możliwy do zastosowania w diecie osób insulinoopornych.

 

Ładunek glikemiczny posiłków w insulinooporności powinien być monitorowany i modulowany w kierunku jego obniżenia do wartości poniżej 10 dla pojedynczego posiłku i poniżej 80 dla całodziennej diety.

 

Komponując posiłki:

●      stosować głównie produkty o niskim IG, rzadziej o średnim IG, a unikać tych o wysokim IG,

●      łączyć źródła węglowodanów z produktami bogatymi w białko i tłuszcze,

●      sięgać po mniej dojrzałe owoce,

●      gotować krócej i al dente,

●      nie obierać ze skórek warzyw i owoców,

●      uwzględnić ewentualny deser od razu po głównym posiłku,

●      dbać o odpowiednią podaż błonnika pokarmowego,

●      nie rozdrabniać i nie dopuszczać do rozmięknięcia.

Dieta w insulinooporności może przysparzać chorującym dużo kłopotów i wymaga od nich nieustannego kontrolowania składu i kompozycji posiłków. Z tego względu, wychodząc naprzeciw potrzebom naszych czytelników i Klientów oferujemy dietę o obniżonym indeksie glikemicznym dedykowaną osobom zmagającym się z insulinoopornością. Dieta o obniżonym indeksie glikemicznym może być zalecana także dla osób z innymi zaburzeniami przemian węglowodanów, przy PCOS, niedoczynności tarczycy oraz cukrzycy.

 

Autorką artykułu jest

Suliburska J., Kuśnierek J., "Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooponości", Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2010, 1(3), str. 177-183

 

Ostrowska L., Witczak K., Adamska E., " Czy istnieją środowiskowe uwarunkowania insulinooporności", Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2012, 3(3), str. 85-93

 

Wilcox G., " Insulin and Insulin Resistance", The Clinical Biochemist Reviews, 2005, 26(2), str. 19-39