JAK OTRĘBY WPŁYWAJĄ NA ZDROWIE?

 

👉Otręby z pewnością są żywnością, czyli substancją lub produktem, które są przeznaczone do spożycia przez ludzi. Jeżeli spojrzeć na otręby bardziej praktycznie, to są one wierzchnią częścią ziaren zbóż. Otręby są twarde i bogate w błonnik. Można powiedzieć też, że otręby są swojego rodzaju odpadem.  Z uwagi na to, że otręby są mieszaniną różnych części ziaren nie prowadzi się ich standaryzacji. Oznacza to, że w zależności od rodzaju zboża, a także od stopnia jego granulacji otręby mogą wykazywać różne działanie. Wyróżnia się otręby tłuste i chude. Otręby tłuste, czyli inaczej pełne, charakteryzują się dużą zawartością bielma i małą zawartością składników okrywy nasiennej. Otręby chude mają dokładnie odwrotny stosunek składników. Wiele badań naukowych wskazuje, że otręby mogą wpływać potencjalnie prozdrowotnie na organizm. Otręby kojarzą się większości z nas z produktem, który ma wspomóc nas w walce z zaparciami, cukrzycą i otyłością. Czy warto więc włączyć otręby do codziennego żywienia?

👉Otręby są produktem ubocznym oczyszczania ziaren zbóż. Pomimo tego, że w trakcie mielenia ziarna otręby zostają oddzielone od bogatego w składniki odżywcze zarodka, warto chociaż okazjonalnie skorzystać z ich potencjalnie dobroczynnego wpływu na zdrowie. Głównym składnikiem prozdrowotnym otrębów jest błonnik. Produkty pełnoziarniste, czyli również nieoczyszczone, z okrywą nasienną, są ważnym czynnikiem, który wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia otyłości, chorób serca, cukrzycy i nowotworów przede wszystkim z uwagi na stosunkowo dużą zawartość włókien, które nie są trawione przez organizm. Możliwe, że zauważyłaś lub zauważyłeś na półkach sklepowych produkty, oznaczone jako dobre źródło błonnika. Producenci szczycą się wysoką zawartością włókna pokarmowego i umieszczają oznaczenia na opakowaniach swoich produktów. Wiedzą, że istnieją odbiorcy, którzy są zainteresowani zdrowym stylem życia i dla których odpowiednia podaż błonnika pokarmowego jest bardzo istotna. Należy jednak z pewną dozą ostrożności spojrzeć na takie zapewnienia producentów i zweryfikować etykietę, która często umieszczona jest z tyłu produktu i pozwoli ocenić czy dany produkt rzeczywiście dostarczy nam pożądanej ilości włókna pokarmowego. Mimo tego warto jest docenić starania producentów żywności, którzy zauważyli potrzeby swoich klientów i stosują coraz większy dodatek składników prozdrowotnych. Naukowcy apelują bowiem, że spożycie błonnika w krajach wysoko uprzemysłowionych jest zbyt niskie i warto byłoby coś z tym zrobić. Otręby są produktem tanim i łatwym do pozyskania. Producenci żywności wykorzystują ich dodatek, zwiększając tym samym zawartość błonnika w przekąskach, ciastach, babeczkach, pieczywie i makaronach. W badaniu wykazano, że kiedy technolodzy zastąpili w makaronie część semoliny otrębami, zwiększyła się ogólna zawartość błonnika oraz  potencjał antyoksydacyjny, nawet po ugotowaniu. Należy wspomnieć w tym momencie, że istotne jest zadbanie właśnie o potencjał antyoksydacyjny diety z tego względu, że związki przeciwzapalne pomagają w walce z wolnymi rodnikami. Oznacza to tym samym, że pomagają w walce z otyłością, która objawia się między innymi przewlekłym stanem zapalnym. Dodatek otrębów zbożowych ma również zastosowanie w leczeniu żywieniowym osób z wysokim ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Otręby pomagają bowiem obniżyć poziom cholesterolu we krwi przez co przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia zawału lub udaru.

👉Zaleca się, aby osoby, które pragną obniżyć masę ciała stosowały otręby zbożowe. Dlaczego? Osoby otyłe, aby wspomóc się w walce z nadmierną masą ciała, mogą stosować produkty wysokobłonnikowe. Dieta bogatoresztkowa powoduje zmniejszenie zalegania mas kałowych. Innymi słowy, zapobiega zaparciom i powstawaniu nowotworów jelit. Otręby, jako bogate źródło błonnika zwiększają odczuwanie sytości i ułatwiają utrzymanie diety redukcyjnej przez dłuższy czas przez co osoba na diecie odchudzającej może osiągnąć swoje cele.

👉Otręby nie są jedynie źródłem błonnika rozpatrywanego tylko jako substancja balastowa. Szczególnym rodzajem substancji, występującej w otrębach owsianych jest bowiem beta-glukan. Beta-glukan to polisacharyd, który spożyty wraz z posiłkiem może wspomóc wyrównanie stężenia glukozy i insuliny. Wykazano, że obniża także parametry lipidogramu. To właśnie osoby otyłe mają często problem z odpowiedzią glikemiczną i insulinową oraz zaburzeniami przemian lipidów dlatego mogą śmiało włączyć otręby owsiane w odpowiedniej ilości do swojej diety.

 Kilka zastosowań otrębów zbożowych jako dodatek do:

●      porannej miski płatków

●      koktajli mlecznych / owocowych/ owocowo-warzywnych

●      ciast

●      chleba

●      pasztetów warzywnych

●      zapiekanek

●      sosów

●      jogurtu

👉 Otręby to swojego rodzaju odpad?

Ziarna zbóż oczyszcza się, aby przygotować z nich mąkę. Otręby zatem są produktem ubocznym produkcji mąki.

👉 W zależności od rodzaju otrębów mogą one posiadać inne właściwości?

Przykładowo otręby owsiane bogate są w Beta-glukan, czyli związek prozdrowotny obniżający ryzyko wystąpienia cukrzycy i zaburzeń lipidowych.

 

Autorką artykułu jest 

Bibliografia:

Patel S., „Cereal Bran: the next super food with significant antioxidant and anticancer potential”, Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism, 2012, 5(2), str. 91-104

Harasym J., „Otręby pszenne jako surowiec w biorafinerii”, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2010, 92, str.64-76

Bienkiewicz M., Bator E., Bronkowska M., „Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej”, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2015, 96(1), str. 57-63