CZEGO UNIKAĆ W DIECIE PRZY AZT?

 

PACJENT: PANI DIETETYK A MOŻE JA POWINNAM WYKLUCZYĆ GLUTEN ? PODOBNO TEN GLUTEN TO SAMO ZŁO !

 

DIETETYK:

Obecnie bardzo często mówi się o eliminacji glutenu z diety chorych na AZT. Wynika to z faktu iż te osoby mają większe prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę trzewną. Badania nad stosowaniem diety bezglutenowej u chorych na AZT nie są jednoznaczne, stąd nie ma podstaw do wprowadzania takich restrykcji. Taka dieta nie powoduje obniżenia stężenia we krwi TSH oraz przeciwciał anty – TG i/lub anty – TPO. Zgodnie ze stanowiskiem POLSPEN (Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu), wprowadzenie diety bezglutenowej u chorych na AZT jest uzasadnione jedynie przy współwystępowaniu celiakii oraz innych form nietolerancji glutenu. Dlatego też nie warto poddawać się modzie na określony sposób żywienia i temu co przeczytało się w gazecie lub usłyszało w porannym programie śniadaniowym, lecz dopiero po postawieniu diagnozy przez lekarza i konsultacji z dietetykiem należy rozważać wykluczenia poszczególnych produktów ze swojej diety.

 

PACJENT: MLEKA TEŻ PODOBNO NIE POWINNO SIĘ PIĆ BO TO TYLKO DLA MŁODYCH KRÓW JEST ZDROWE! CZY TO PRAWDA ?

 

DIETETYK:

Coraz częściej słyszy się o pozytywnym wpływie diety bezmlecznej u chorych na AZT. Wskazuje się tu na prawdopodobny udział kazeiny (białka zawartego w mleku) w patogenezie AZT. Kazeina zwiększa ekspresję cytokin prozapalnych w przewodzie pokarmowym oraz infiltrację limfocytów w kosmkach jelitowych. Dodatkowa stymulacja układu odpornościowego do produkcji przeciwciał  nie wydaje się być dobrym zabiegiem w przypadku AZT. Tym nie mniej eliminację mleka powinno zalecać się jedynie w uzasadnionych przypadkach, a nie wszystkim chorym, CHOĆ jego ograniczenie wydaje się rozsądnym rozwiązaniem mając na uwadze fakt, że jest wiele alternatywnych zamienników mleka w postaci napojów roślinnych.

 

PACJENT: A SKORO CHORUJĘ TO POWINNAM WYKUPIĆ JAKIEŚ WITAMINY I MINERAŁY, ŻEBY WZMOCNIĆ SWÓJ ORGANIZM. CO PANI SĄDZI ?

 

DIETETYK:

Chorym na AZT typu Hashimoto nie zaleca się suplementacji witaminowo – mineralnej, za wyjątkiem witaminy D, którą poleca się tak jak dla populacji ogólnej. Do składników mineralnych, na które należy zwrócić szczególną uwagę w tej grupie chorych zaliczyć można: jod, selen, żelazo i cynk, a wśród witamin najważniejsze są witaminy: D, E, A i C. Wszystkie wyżej wymienione składniki warto przyswoić wraz z dietą.

Na ogół zaleca się 150 µg/ dobę. Najlepszym źródłem jodu są ryby, głównie dorsz i mintaj. Zawartość jodu w pozostałych grupach produktów jest zmienna i w dużej mierze uzależniona od czynników środowiskowych, takich jak stosowanie nawozów czy zawartość jodu w glebie czy paszy dla zwierząt. Ponadto sól, która w wielu krajach ze względu na obowiązek jej jodowania, również stanowi cenne źródło tego pierwiastka mineralnego

Odpowiednio zbilansowana dieta powinna zawierać średnio 45 µg selenu na dobę. Stąd w jadłospisie powinny znaleźć się głównie takie produkty jak: ryby (dorsz, tuńczyk, makrela, halibut) oraz krewetki i skorupiaki. Również orzechy brazylijskie są bogatym źródłem selenu, aczkolwiek charakteryzują się one niekorzystnym stosunkiem omega – 6 do omega – 3 (1025:1), a także ilość zawartego w nich selenu zależna się od kraju uprawy. Należy uważać na suplementy z dużą ilością selenu, ponieważ dawki powyżej 900 μg na dobę powodują zatrucie. 

W celu uzupełnienia diety w żelazo, w jadłospisie powinny znaleźć się takie produkty jak: żółtka jaj, natka pietruszki, wątróbka drobiowa lub cielęca, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona lnu, zarodki pszenne, pestki dyni oraz otręby pszenne.   

Oprócz regulacji syntezy i metabolizmu hormonów tarczycy, posiada właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Normy spożycia cynku na dobę wynoszą odpowiednio 11 mg dla mężczyzn i 8 mg dla kobiet. Cynk znajdziemy w takich produktach jak: nasiona lnu, zarodki pszenne, mięso, jaja, pestki dyni, sery podpuszczkowe oraz produktach zbożowych (kaszy gryczanej, kaszy jaglanej, pieczywie pełnoziarnistym). 

 

PACJENT: PANI DIETETYK, A CO Z TĄ SOJĄ I BROKUŁAMI? SŁYSZAŁAM, ŻE NIE MOŻNA TEGO JEŚĆ, A JA TAK LUBIĘ TOFU, A BROKUŁY TO JUŻ KOCHAM ; )

 

DIETETYK:

Produkty zawierające substancje goitrogenne tj. izoflawonoidy obecne w soi (gensteina, dadzeina), siarkocyjanki, rodanki, tioglikozydy warzyw kapustnych (kapusta głowiasta, brokuły, kalafior, brukselka, rzepa, jarmuż, kalarepa, brukiew), glikozydy cyjanowe orzechów arachidowych oraz inne flawonoidy znajdujące się w zielonej i czarnej herbacie oraz kakao, zmniejszają przyswajanie jodu z pokarmów i w jadłospisie powinno się je ograniczyć. W celu zmniejszenia ich negatywnego oddziaływania na tarczycę, zaleca się obróbkę termiczną, która zmniejsza ich zawartość nawet o 30% oraz odpowiednią realizację zapotrzebowania na jod i selen. Szkodliwe działanie wyżej wymienionych substancji uaktywnia się tylko w sytuacji niedoboru jodu w organizmie.  Planując w jadłospisie produkty będące źródłem flawonoidów należy być ostrożnym i nie przekraczać 3 – 4 porcji w tygodniu, z wyjątkiem soi i produktów z niej wytwarzanych, które warto całkowicie wyeliminować z jadłospisu.

 

PODSUMOWUJĄC:

Dieta zawsze powinna być indywidualnie dostosowana do każdego chorego, uwzględniając współistnienie innych zaburzeń oraz chorób. Ponadto dobrze, aby uwzględniała dotychczasowe zwyczaje żywieniowe chorego i eliminowała występujące do tej pory niewłaściwe nawyki. Konieczna jest eliminacja z diety wysoko przetworzonej żywności m.in. chipsów, ciastek, lodów, paluszków, zupek chińskich, parówek, gazowanych napojów i produktów typu fast – food.

Odpowiednio zbilansowana dieta warunkuje prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczowego oraz stanowi istotny czynnik profilaktyki chorób i zaburzeń dietozależnych, które często współistnieją w przebiegu niedoczynności tarczycy. Właściwe nawyki żywieniowe mogą wspomóc farmakoterapię, spowolnić proces zapalny oraz korzystnie wpłynąć na samopoczucie chorego z AZT.

Autorką artykułu jest

 

Bibliografia:

1. Kocbuch K., Grdeń M., Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto. W: red. Nauk. Podgórska M., Wolska – Adamczyk A., WIELOASPEKTOWOŚĆ PRACY KOSMETOLOGA. Gdańsk – Warszawa 2017., Wyd. Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku, Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie,  s. 116 – 128
2. Kruszyńska A., Słowińska-Srzednicka J., Wycisk A., i współaut. High prevalence of autoimmune thyroiditis in Polish PCOS women and its association with insulin resistance/Zwiększona częstość autoimmunizacyjnego zapalenia tarczycy u polskich kobiet z zespołem PCO i jej związek z insulinoopornością. Post N Med 2016; XXIX(12): 873-877
3. Gietka-Czernel M. Profilaktyka niedoboru jodu. Postępy Nauk Medycznych. 2015;XXVIII(12):839-845
4. Lachowicz K. i wsp. Fizjologiczne aspekty postępowania dietetycznego w chorobie Hashimoto.  KOSMOS Tom 68 2019 Numer 2 (323) Strony 201–214
5. Luty J., Bryl E. Choroba Hashimoto — aspekt genetyczny i środowiskowy/Genetic and environmental aspects of Hashimoto’s thyroiditis. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 1, 1–6
6. Stetkiewicz-Lewandowicz A., Sobów T. Psychologiczne aspekty choroby Hashimoto/Psychological aspects of Hashimoto disease. Sztuka Leczenia 2018, nr 2, ss. 41–51
7. Sworczak K., Wiśniewski P., 2011. The role of vitamins in the prevention and treatment of thyroid disorders. Endokrynol. Pol. 62, 340-344
8. Wentz I., Nowosadzka M., (2013), Zapalenie tarczycy Hashimoto. Jak znaleźć i wyeliminować źródłową przyczynę choroby, Przekł. Nowosadzka M., USA, Charleston: Wentz LLC 7.
9. Zakrzewska E., i wsp.: Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. XLVIII, 2015, 2, str. 117 – 127.
10.  Stolińska H., Wolańska D.: Składniki pokarmowe istotne w niedoczynności tarczycy. Żyw. Czł. i Metabol.. 2012; 39: 221-231