DIETA W AUTOIMMUNIZACYJNYM ZAPALENIU TARCZYCY

 

CZĘŚĆ 2: MAM ,,HASHIMOTO” I NIE MOGĘ SCHUDNĄĆ

PACJENT: PANI DIETETYK, CO POWINNAM JEŚĆ MAJĄC AUTOIMMUNIZACYJNE ZAPALENIE TARCZYCY I CZY TAK BARDZO SPRZYJA ONO ODKŁADANIU TKANKI TŁUSZCZOWEJ? SŁYSZAŁAM TEŻ, ŻE NIE MOŻNA JEŚĆ SOI I WARZYW KAPUSTNYCH, CZY TO PRAWDA?

DIETETYK:

Dieta odgrywa istotną rolę zarówno w powstawaniu jak i przebiegu AZT, jednakże przed wprowadzeniem jej do terapii, niezbędna jest normalizacja stężenia hormonów tarczycy, które są niezbędne w procesie przemiany materii. Prawidłowo zbilansowana dieta wspomaga proces leczenia poprzez dostarczanie niezbędnych składników odżywczych do syntezy hormonów gruczołu tarczowego oraz eliminację pokarmów mogących zaburzać ten proces. Komponując dietę należy uwzględnić dodatkowe czynniki, takie jak: wiek, płeć, masa ciała, preferencje kulturowe, status ekonomiczny chorego, stopień aktywności fizycznej, a także współwystępowanie innych chorób.

Pacjenci z AZT bardzo często leczeni są lewotyroksyną, toteż istotne jest, aby zwrócić uwagę na czynniki, które mogą upośledzać jej wchłanianie. Są to między innymi:

●       krótki odstęp czasu pomiędzy posiłkiem i zażyciem leku – z reguły zaleca się branie lewotyroksyny pół godziny przed pierwszym posiłkiem

●       interakcje z lekami preparatów zawierających żelazo i wapń, 

●       patologie przewodu pokarmowego, np. nietolerancja laktozy, celiakia, a także zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka,

●       dieta bogata w błonnik pokarmowy, spożywanie kawy espresso, a także soku grejpfrutowego może wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi w niedoczynności tarczycy.

 

Niedoczynność tarczycy będąca następstwem AZT może powodować obniżenie podstawowej przemiany materii nawet o 50%. Z tego względu bardzo istotne jest dostosowanie odpowiedniej kaloryczności diety w stosunku do trybu życia chorego. Zarówno niedobór jak i nadmiar kalorii może być szkodliwy dla pacjentów z AZT. Restrykcje energetyczne ( >40%) oraz głodzenie zmniejszają syntezę hormonów tarczycy. Dodatkowo spadek stężeń hormonów tarczycy we krwi pod wpływem głodzenia może być wynikiem zmniejszenia aktywności dejodynaz typu 1 i 2 (DIO1 i DIO2), które są odpowiedzialne m.in. za przemianę T4 do aktywnej metabolicznie T3 w tkankach docelowych. Dobrym sposobem na kontrolowanie nadmiernej masy ciała jest wprowadzenie odpowiedniej aktywności fizycznej oraz deficytu na poziomie 10 – 20% od całkowitej energetyczności diety. Prawidłowo ułożona dieta powinna zapewnić ubytek masy ciała na poziomie 0,5 – 1 kg/tydzień. Zbyt duże ograniczenia podaży energii mogą spowalniać podstawową przemianę materii (PPM), a w konsekwencji powodować zwiększenie masy ciała. Chorzy z prawidłową masą ciała powinni dążyć do jej utrzymania. Zaleca się spożywanie 4 – 5 posiłków w ciągu dnia, przy czym ostatni posiłek należy spożyć około 3 godziny przed snem.

 

PACJENT: PANI DIETETYK JA NIE POTRAFIĘ DOBRAĆ DLA SIEBIE ODPOWIEDNIEJ KALORYCZNOŚCI DIETY. CZY MYŚLI PANI, ŻE DLA TAKIEJ OSOBY JAK JA WYSTARCZY 1000 KCAL???

DIETETYK: W CELU DOBRANIA ODPOWIEDNIEJ KALORYCZNOŚCI DIETY WARTO POSŁUŻYĆ SIĘ RÓŻNYMI KALKULATORAMI DIETETYCZNYMI, KTÓRE SĄ DOSTĘPNE W INTERNECIE. PROPONUJĘ RÓWNIEŻ WYSŁANIE MAILA NA ADRES DIETETYK@DIETYODBROKULA.PL.  

PACJENT: NO DOBRZE JAK JUŻ UDA MI SIĘ DOBRAĆ ODPOWIEDNIĄ KALORYCZNOŚĆ TO CO JA MOGĘ JEŚĆ?

DIETETYK: WAŻNE JEST, ABY SPOŻYWAĆ PRODUKTY NALEŻĄCE DO WSZYSTKICH GRUP MAKROSKŁADNIKÓW, CZYLI W DIECIE NIE POWINNO ZABRAKNĄĆ DOBRYCH ŹRÓDEŁ BIAŁKA, TŁUSZCZU I WĘGLOWODANÓW. MOŻE ZACZNIJMY OD BIAŁKA ….

 

 Jako dobre źródła białka chorym z autoimmunizacyjnym zapaleniem tarczycy zaleca się spożywanie chudego mięsa (drób, cielęcina), jaj, owoców morza, ryb oraz mleka i przetworów mlecznych. W celu urozmaicenia diety można wprowadzić mleko roślinne. Niektórzy autorzy proponują zwiększyć udział białka z uwagi na to, iż jest to najmniej wydajny energetycznie składnik pożywienia, co może sprzyjać redukcji masy ciała. Odpowiednie ilości pełnowartościowego białka (na poziomie 15 – 20% całkowitej podaży energii) hamują, również wypadanie włosów, co jest częstym objawem chorych na AZT.

Przy formułowaniu zaleceń dla chorych na AZT typu Hashimoto ważne jest zwrócenie uwagi na rodzaj polecanego tłuszczu. Dieta pacjentów z chorobą Hashimoto powinna zawierać  produkty będące źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, ze szczególnym uwzględnieniem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych typu omega-3, które wykazują właściwości przeciwzapalne. Dobrymi źródłami nienasyconych kwasów tłuszczowych są: orzechy, ryby, awokado, oleje roślinne czy pestki, natomiast bogatym źródłem omega-3 są głównie ryby morskie, olej sojowy oraz lniany. Po więcej informacji na temat WNKT zapraszam do wcześniejszego wpisu.

 

Z uwagi na często występujące zaburzenia gospodarki węglowodanowej u osób z AZT typu Hashimoto, takie jak np. insulinooporność, pacjentom zaleca się spożywanie węglowodanów złożonych o niskim IG. Pozytywnie oddziałują na organizm poprzez zmniejszenie hiperinsulinemii poposiłkowej oraz powolną normalizację poposiłkowego stężenia glukozy we krwi. W diecie zaleca się produkty zbożowe z pełnego przemiału (kasze, makarony, pieczywo), które oprócz węglowodanów złożonych są dobrym źródłem witamin, błonnika oraz składników mineralnych. Maksymalnemu ograniczeniu powinny ulec słodycze oraz słodzone napoje, jogurty czy twarożki. Warto również zwrócić uwagę na odpowiednią ilość błonnika (AI > 25g/dobę). Ze względu na spowolnioną motorykę jelit, chorzy na AZT typu Hashimoto często doświadczają zaparć. Oprócz przyspieszenia motoryki jelit, błonnik wykazuje szereg korzystnych właściwości, między innymi wychwytuje toksyczne związki w jelitach zapobiegając ich wchłanianiu, wiąże tłuszcz oraz cholesterol, obniżając w ten sposób ryzyko chorób sercowo – naczyniowych, a także przyczynia się do obniżenia poposiłkowej glikemii i stężenia insuliny. W celu wzbogacenia diety w błonnik szczególnie zaleca się: siemię lniane, warzywa, owoce (jabłka, śliwki, porzeczki, maliny), orzechy oraz pełnoziarniste produkty zbożowe i otręby. 

Autorką artykułu jest